წმინდა ილია მართლის (ჭავჭავაძის) გაზეთ „ივერიის“ სახელობის პროზა პოეზიის პრემია – „ივერია“

2480

ავტორი: ლელა აბრამიშვილი

პროექტი ხორციელდება სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი, ცხუმ-აფხაზეთისა და ბიჭვინთის მიტროპოლიტი, უწმინდესი და უნეტარესი, ილია მეორის ლოცვა-კურთხევით პროექტი ხორციელდება 2013 წლიდან

ლელა აბრამიშვილი – წმინდა ილია მართლის (ჭავჭავაძის) გაზეთ „ივერიის“ სახელობის პროზა პოეზიის პრემია – „ივერიის“ 2019 წლის ლაურეატი ნომინაციაში „წლის საუკეთესო მხატვრული პროზა“

,,ცარიელი მოლოდინი’’

ქარისგან ჩამოხეული ზამთრის ჰორიზონტი  მოწყენილი სამყაროს ნაგლეჯივით იცქირებოდა ფანჯრიდან.

ცარიელი მოლოდინით სავსე კედლებში სიძველე ოხრავდა და ილეოდა. ბუხარში სევდა გიზგიზებდა, სიცარიელე და მარტოობა…

ნესტიანი საწოლიდან დაღლილობა წამოამთქნარა თამარამ. მარტოობისა და სიბერის  სურნელით იყო გაჟღენთილი მისი სხეული,მისი სახლი და მოგონებები…

ოდესღაც სხვაგვარი იყო ცხოვრება… მარტოობის გარეშე…

თამარას ქმარი ეზოში შეშას აპობდა. ბუხარი სითბოს ენებით ლოკავდა სახლის კედლებს, იატაკს. მოცეკვავე ჩრდილები და შუქები თამაშობდნენ ნივთებს შორის.

გარეთ ხმაურით ეშვებოდა თეთრი თოვლი და მაშინაც კი, როდესაც მთელი სოფელი ზამთრის ცივ საბანში ეხვეოდა, სახლი მაინც მყუდრო ნეტარებით იფშვნეტდა თვალებს.

დღისით თამარას პატარა ბიჭი იკლებდა ხმაურით, სიცილითა და თამაშით სახლსა და ეზოს. გაზაფხულობით ყვავილების სურნელი იფრქვეოდა ეზოდან სახლში, სახლიდან ეზოში. ზაფხულის საღამოებიც კი ისეთი მყუდრო და თბილი იყო…

მერე ომში წავიდა თამარას ქმარი. წავიდა და წლების დიდმა მოლოდინმაც ვერ დააბრუნა უკან… იმედიც რწმენაა, მაგრამ სიცარიელე და თამარაც წლობით დასტიროდა ქმრის ცარიელ საფლავს, სოფლის ბიჭებს რომ გაათხრევინა მისი წინაპრების საფლავებს გვერდით. თითქოს მხოლოდ კედელზე დაკიდებული სურათი არ კმაროდა გლოვის შესახსენებლად. ცარიელ საფლავს ჩასძახოდა დარდებს და თავს აჯერებდა, რომ მისი შვილის მამა ესვენა იმ მკრთალი მიწის ქვეშ. არწმუნებდა შვილსაც, რომ მოლოდინით არ ამოვსებოდათ თვალები. ლოდინი ხომ მხოლოდ ტკივილია და შფოთვა. ღამეში ჩატანებული სევდასავით ხდება ცხოვრების ნაღველი და უსიზმრობის კი არა, სიზმრებისაც კი ეშინია ადამიანს…

მერე გაზაფხულივით უცებ ჩაიარა წლებმა და თამარას ბიჭიც წავიდა სახლიდან. თქვა, რომ სოფელი მძიმეა და ქალაქში უფრო ადვილია ცხოვრება. ზურგზე წამოიკრა იმედები და კარიც არ გაუხურია, ისე დატოვა სახლი.ლოცვა გააყოლა თამარამ და სევდაჩამდგარი, ცრემლიანი თვალები. იმ დღიდანვე ჭიშკარს მიაჭედა თითქოს მოლოდინის გრძნობა და როცა სახლში შებრუნდა, გატეხილი სიმყუდროვე დახვდა იქ. შემცივნული ხელით გადაშალა სახეზე ღიმილის კვალი და ოთახში ცარიელი აკვანივით დაარწია სინანული.

მწუხრის ფერები შეეკიდა სახლსაც. მიხვდა, ძველებურად აღარ იქნებოდა აღარაფერი… აზრწართმეული, მძიმე დარდით მიჰყვებოდა წლებს თამარა და ამ დარდებს დრო ღრმა ხაზებად ულაგებდა სახეზე. მხოლოდ დროდადრო გაეხსნებოდა შუბლი, როცა წერილი მოვიდოდა ქალაქიდან. ღიმილებს დაიკრეფდა ტუჩის კუთხეში და ხმამაღლა საუბრობდა საკუთარ თავთან და სახლთან…

დრო მოგონების კადრებივით ცვლიდა ფანჯრის იქით ფერებს, სახლის შიგნით კი გაზაფხული აღარ შემოსულა, მხოლოდ ნესტი, წვიმა და ზამთარი – ყინულის ცივი ხელებით.

ხის კედლებივით გამოეფიტა სული თამარას. წელში მოიხარა, თითქოს მთელი სოფლის დარდი წამოჰკიდეს ზურგზე. თვალებში დაუშრა სიცოცხლის წყარო და მხოლოდ მოლოდინი დატოვა უცვლელად ჭიშკართან აჭედებული…

სახლიც ელოდა…სანთლის ალივით გაკრთებოდა ხანდახან მის ფანჯრებში რაღაც ნაპერწკალი, როდესაც გზაზე მგზავრის ნაცნობ ჩრდილს დალანდავდა…

მათი მოლოდინი ერთმანეთს ჰგავდა, მსგავსი მწუხრის თვალებითა და უნებურად წამოსროლილი ოხვრით.

დრო მარტოობაშიც სწრაფად ილეოდა და თამარა ფიქრობდა, რომ სარკე აბერებდა მას, მაგრამ მერე სარკეშიც ვერ ხედავდა განსხვავებას, ახალგაზრდობასა და სიბერეს შორის რაღაც ნათელი მოგონებები დაეკარგა და მუდამ ასეთად ახსოვდა უკვე საკუთარი თავი – შუბლზე ლიანდაგებივით ჩაწყობილი ღრმა ნაოჭებითა და დამჭკნარი ხელებით…

…სახლიც დაჭკნა, ოდნავ მოიხარა სიძველისგან, ბოძს დაეყრდნო თითქოს და ფანჯრები – ფართოდ გახელილი თვალებივით ამოუღამდა…

რაღაც უაზრო მოლოდინში კი არ ილეოდა ცხოვრება, ამ მოლოდინს მიჰყავდა კედლის ძველი საათის ისრებიც კი. ეს მოლოდინი რომ არ ყოფილიყო, ალბათ არც არაფერი არ იქნებოდა.

ფანჯრის იქით ხან ღამე ჩამოწყდებოდა, ხან განთიადი ივარცხნიდა მზისფერ თმებს, ხან უბრალოდ, ნაცრისფერი იყო დილაც და ღამეც…

ზამთრის გაქურდულ საღამოებში, ქარი კედლებზე ამსხვრევდა ფრთებს, ფანჯრებს ენარცხებოდა ხის ტოტებით, სახლის სახურავზე არბევდა კრამიტს და ბოლოს დაღლილი, აივანთან წვებოდა უპატრონო ძაღლივით.

ქართან ერთად იხრწნებოდა თოვლი, წლებისგან გაცვეთილ აივანზე…

სარკმელთან ძველი სამყარო კვდებოდა. კვდებოდა თამარას ძალამილეულ სხეულთან ერთად… დრო სულს უკორტნიდა თვალებიდან და მოლოდინის ყველა მოგონებას ჰპარავდა. სიმარტოვეში ირწეოდა სახლი და ავის მომასწავლებლად  ჭრიალებდა…

ბოლო ამოსუნთქვას ამოაყოლა თამარამ მარტოობის სულიშემძვრელი შიში – სიცარიელის მომაკვდინებელი გრძნობა. სახლის კედლები იდგნენ მხოლოდ ჭირისუფლებივით, გვერდიგვერდ, ნაცრისფერი მწუხარებით… განწირულად კიოდა სხვენში გამოკეტილი ქარის ნაგლეჯი…

…მერე თითქოს ერთი კი არა, მრავალი მწუხრის ჭიშკარი გაიღო ხმაურით და წაქცეული ღობის იქით, ის ბობოქარი სოფელი, თითქოს ერთიანად დაეტია ძველ სახლში, აივანსა და ეზოში.

მოვიდნენ და მწუხრის თავშალებით ჩამოსხდნენ დედაბრები. შეზეპირებული გოდებით დაიტირეს თამარა. მერე გულიდან მოგლიჯეს თითქოს სახლს მისი გამოფიტული, უსულო სხეული და ქარიშხლის ღრიალში დამარხეს სოფლის ძველ სასაფლაოზე…

სიმუქეში, მარტო დარჩა სიმარტოვის სახლი. უარყოფილი და დამსხვრეული… ადამიანზე ცოტა ხნიერი…

ცივ და ნაცრისფერ საღამოებში ბორგავდა და ჭრიალებდა, თითქოს ცუდი სიზმრების მოშორებას ცდილობდა, მაგრამ სინამდვილეში, ეს სიზმრები კი არა, მოგონებები იყო. რაც უფრო ნათელი და ლამაზი იყო ეს მოგონებები, მით უფრო მეტად ერეოდა სევდა, მით მეტად უშავდებოდა თვალები და ოხრავდნენ კედლები, ოჰ, როგორ დარდიანად ოხრავდნენ… და სახლს, რომ შესძლებოდა, ზამთრის ცარიელ დილას, შემცივნულ ჰორიზონტში, დროის ყულფში ჩამოიხრჩობდა თავს…

ბეღურები ფრთებით კენკავდნენ სივრცის ნაჭერს, როდესაც დაგვიანებული, თითქმის დავიწყებული გაზაფხულივით შემოვიდა ბებერ სახლში თამარას შვილი. სიმარტოვის სურნელით გაჟღენთილ კედლებს შეავლო თვალი, ძველისძველ აივანზე აბრახუნა ნაბიჯები. მერე დანგრეულ საძირკვლის ძირში, მიწას დააფურთხა სიბრაზე და ისევ განცდების გარეშე დატოვა სახლი. ამჯერად უკვე მოლოდინის გარეშე… და სახლი მიხვდა, რომ არაფერი აღარ გაგრძელდებოდა. მოგონებები ნედლი შეშასავით მძიმედ და მტკივნეულად დაიჩეხა და აქეთ-იქით გაიფანტა სინანულის ნაფოტები…

ქარიშხალი ღრიალებდა ფანჯრებს იქით და ფანჯრებს აქეთ, ბუხართან ბებერი ძაღლივით იწვა სიბნელე, კედლებში კი ცნობისმოყვარე თვალებივით მოსჩანდა ცის ნატეხი…